Dariusz Kędziora. „Klerykalna Polska”

Rozdział: Harcerze

25 lutego 1989 w kościele św. Zygmunta w Warszawie powołano Związek Harcerstwa Rzeczpospolitej i bardzo szybko angażowanie ideologicznie ZHR wzbudziło respekt nawet wśród najbardziej zagorzałych religijnych fanatyków. W pierwotnym projekcie jego statutu nic nie wzbudzało podejrzeń, że oto pojawia się właśnie niezwykle zideologizowana religijnie organizacja. Podejrzenie mógł jednak wzbudzić fakt, że założenie organizacji miało miejsce w kościele, ale w ówczesnych czasach większość ruchów opozycyjnych spotykała sięw budynkach kościelnych. Uwagę zwracałojednak statutowe oddzielenie płci, co jak zawsze jest pokłosiem chrześcijańskiego strachu przed wspólnym wychowaniem, jakie w podtekście ma wykazanie płciowej nierówności. Ale dalej była już tylko ideologia. Nową organizację dosyć szybko „zawierzono” jedynej słusznej religii: Akt Zawierzenia Matce Bożej Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej Wielka Boga-Człowieka Matko! Bogarodzico Dziewico Bogiem Sławiona Maryjo, Królowo Świata i Polski Królowo. Matko Naszych Spraw u Boga. Stajemy przed Tobą pokoleniami zuchenek i zuchów, harcerek i harcerzy, wędrowniczek i wędrowników, harcerek starszych i harcerzy starszych, instruktorek i instruktorów. Stajemy na chwilę przed Twym cudownym wizerunkiem Jasnogórskiej ikony, bowiem jesteśmy pielgrzymami w drodze. To Ty, Maryjo, prowadzisz nas drogami ewangelii do Twojego Syna Jezusa Chrystusa – Światłości odwiecznej, która rozświeca mroki grzechu, niepewności i niewierności Twoje Fiat– Tak– powiedziane Bogu uczy nas, jak być wiernym i to do końca do bólu Krzyża. Królowo Polski, stajemy przed Tobą z niepokojem w sercu o przyszłe losu Ojczyzny Naszej, a dzisiaj Państwa bez prawdy i szacunku do człowieka, bez odpowiedzialności za darowaną wol- ność, bez woli pracy uczciwej i rzetelnej, bez poszanowania życia, bez ideałów i wartości. Maryjo, Matko i Królowo, uproś nas u Syna Swojego ducha poświęcenia, uwielbienia i wdzięczności za każde dobro z ręki Boga otrzymane. Nie dozwól, abyśmy ulegli pokusom życia bez ofi ary. Naucz nas pięknej miłości do Ojczyzny, dopomóż nam żyć w prawdzie – bez kompromisu. Pani Nazaretu, wspieraj Życie rodzin naszych, aby stały się obrazem żywego Kościoła. Wspomożenie Wiernych, ogarnij swoją miłością młodych naszej ziemi, nie pozwól im zgubić się w ciemnościach grzechu. Panno Wierna, tak bardzo pragniemy żyć zgodnie z ideami Przyrzeczenia do Prawa Harcerskiego. Dopomóż nam strzec honoru i godności Dzieci Bożych. Naucz nas szlachetności, rycerskości i dobrej miłości do bliźnich i przyjaciół, a braterstwa z harcerkami i harcerzami. Wspomagaj nas w dostrzeganiu śladów Bożej obecności w dziele stworzenia. Uproś dla nas ducha karności, gospodarności i zatroskania o wspólne dobro. Wspieraj naszą wolę panowania nad sobą oraz wewnętrzną radość wypływającą z zaufania Bogu. Wzorem Twojego życia naucz nas czystości w myśli, mowie i uczynkach, abyśmy żyli na większą chwałę Boga Wszechmogącego. W przededniu trzeciego tysiąclecia od przyjścia na ziemię Syna Twojego Jednorodzonego, a naszego Pana Jezusa Chrystusa chcemy pamiętać, że Ty pierwsza wyśpiewałaś narodom hymn wyzwolenia z niewoli grzechu. Chcemy pamiętać o tym, że jesteś Matką naszej Prawdy i życia. Zawierzamy Tobie, Jasnogórska Pani, naszą służbę, wszystkie wysiłki, drgnienie serc o porywy woli. Na honor każdej i każdego z nas za łaską Boga i Trójcy Świętej Jedynego i za Twoim orędownictwem oddajemy się całym życiem tu i teraz w służbie Bogu, Ojczyźnie i bliźnim. Stolico Mądrości, prowadź nas poprzez poddaną Twojemu królowaniu ziemię polską do Bram Ojczyzny Niebieskiej i błogosław nam mocą Syna Twojego Jezusa Chrystusa.

Dla twórców ZHR-u Polska to: Państwo bez prawdy i szacunku do człowieka, bez odpowiedzialności za darowaną wolność, bez woli pracy uczciwej i rzetelnej, bez poszanowania życia, bez ideałów i wartości. I w tym duchu wciąż uczą, że największe znaczenie mają jedynie normy religijne. W dokumencie Podstawowe zasady wychowania harcerskiego, ZHR propaguje absolutne podporządkowanie się członków religijnym zwierzchnikom: Harcerski ideał wychowawczy został przedstawiony w postaci Prawa Harcerskiego. Źródłem tworzących go wartości jest Dekalog, a treść dziesięciu punktów Prawa stanowi rozwinięcie Przykazań Bożych, w tym najważniejszego – przykazania Miłości. Ważną rolę w ponownym odczytaniu treści naszego Prawa miało nauczanie Ojca Świętego Jana Pawła II, który w trudnym czasie komunizmu i późniejszych przemian wskazał nam wspaniałą, choć niełatwą drogę prowadzącą do Prawdy, Dobra i Piękna, poprzez umiłowanie Boga, Polski i Bliźnich. W rozdziale Cele wychowania ZHR przeczytamy zatem: Cechą Wychowania harcerskiego jest szczególne uwrażliwienie młodego pokolenia na przyjmowanie postaw i realizację działań najbardziej potrzebnych współczesnej Polsce. W szczególności chodzi o: 1. Dawanie świadectwa wiary i zasad chrześcijańskich w życiu codziennym i harcerskiej służbie. 2. Przysposobienie do służby bliźniemu w miłości i wierności poczynań. 3. Włączenie się w budowę cywilizacji życia i miłości, kształtowanie postaw szacunku dla życia od poczęcia aż do naturalnej śmierci. W rozdziale Program pracy harcerskiej na pierwszym miejscu znalazło się: Kształtowanie osobowości jest działaniem w kierunku in- tegralnego rozwoju całego człowieka. Obejmuje ono swym zasięgiem: Rozwój duchowy – kształtowanie postawy chrześcijańskiej, poznawanie zasad wiary, poszukiwanie Stwórcy przez dzieła stworzenia, umiejętność modlenia się i kontemplacji, dzielenia się wiarą budowanie wartości etycznych w oparciu o Dekalog i Prawo Harcerskie.

W rozdziale Cele wychowania ZHR przeczytamy zatem: Cechą Wychowania harcerskiego jest szczególne uwrażliwienie młodego pokolenia na przyjmowanie postaw i realizację działań najbardziej potrzebnych współczesnej Polsce. W szczególności chodzi o: 1. Dawanie świadectwa wiary i zasad chrześcijańskich w życiu codziennym i harcerskiej służbie. 2. Przysposobienie do służby bliźniemu w miłości i wierności poczynań. 3. Włączenie się w budowę cywilizacji życia i miłości, kształtowanie postaw szacunku dla życia od poczęcia aż do naturalnej śmierci. W rozdziale Program pracy harcerskiej na pierwszym miejscu znalazło się: Kształtowanie osobowości jest działaniem w kierunku in- tegralnego rozwoju całego człowieka. Obejmuje ono swym zasięgiem: Rozwój duchowy – kształtowanie postawy chrześcijańskiej, poznawanie zasad wiary, poszukiwanie Stwórcy przez dzieła stworzenia, umiejętność modlenia się i kontemplacji, dzielenia się wiarą budowanie wartości etycznych w oparciu o Dekalog i Prawo Harcerskie. W celu nadzoru i absolutnego posłuszeństwa doktrynom ZHR powołał Radę Duszpasterską, w której regulaminie napisano: 1. Rada Duszpasterska Związku, zwana dalej „Radą” wytycza główne kierunki pracy duszpasterskiej Związku w myśl nauki Kościoła. 2. Do kompetencji Rady należy w szczególności: 1.propagowanie doświadczeń w zakresie wychowania religijnego w jednostkach organizacyjnych Związku, 2.opracowywanie założeń szkolenia duszpasterskiego, 3.opiniowanie projektów regulaminów, które dotyczą spraw duszpasterskich, np. regulaminów stopni, sprawności, Regulaminu kręgów kleryckich, Regulaminu kapelanów harcerskich itp. 3. 1. W skład Rady wchodzą: a) Naczelny Kapelan Związku, b) przedstawiciele Okręgów ZHR, c) osoby powołane przez Naczelnego Kapelana Związku, d) Naczelniczka Harcerek i Naczelnik Harcerzy albo ich stali przedstawiciele. 2. Przedstawicieli okręgów, w liczbie po jednym z każdego okręgu, wyznaczają właściwe zarządy okręgów spośród pełnoletnich członków Związku z terenu okręgu. 3. Naczelny Kapelan może w każdym czasie powołać do Rady dodatkowe osoby 4. Członków Rady Duszpasterskiej powołuje i odwołuje Przewodniczący ZHR na wniosek Naczelnego Kapelana Związku. 138 5. Pracami Rady kieruje Naczelny Kapelan Związku. 6. W posiedzeniach Rady mogą uczestniczyć z głosem doradczym wszyscy kapelani Związku oraz goście zaproszeni przez Naczelnego Kapelana Związku.

1. Dla wytyczania kierunków pracy duszpasterskiej w terenowych jednostkach organizacyjnych ZHR, wspierania Kapelana Okręgu w pracy duszpasterskiej oraz stałej współpracy Naczelnym Kapelanem Związku, może działać Rada Duszpasterska Okręgu. 2. Rada Duszpasterska Okręgu: propaguje doświadczenia w zakresie wychowania religijnego w chorągwiach, hufcach, drużynach, organizuje praktyczną działalność religijną na szczeblu okręgu, prowadzi szkolenia duszpasterskie, wspiera działalność kleryckich kręgów harcerskich w okręgu. 3. W skład Rady Duszpasterskiej Okręgu wchodzą: a) Kapelan Okręgu, z zastrzeżeniem ust. 5, b) kapelani i duszpasterze środowisk harcerskich z terenu okręgu, c) przedstawiciel zarządu okręgu, d) od 3 do 5 osób, dobranych spośród instruktorek/instruktorów bądź harcerek starszych/harcerzy starszych przez Przewodniczącego Rady. 4. Skład Rady Duszpasterskiej Okręgu podlega akceptacji przez właściwy zarząd okręgu. Skład osobowy i jego zmiany są ogłaszane w sposób przyjęty w okręgu. 5. Pracami Rady Duszpasterskiej Okręgu kieruje Kapelan Okręgu. W przypadku braku Kapelana Okręgu obowiązki przewodniczącego tej Rady pełni delegat okręgu w Radzie Duszpasterskiej Związku lub inna osoba wyznaczona przez zarząd okręgu

Niedowierzanie wzbudza liczba osób, które miały nadzorować religijną indoktrynację. I potem nie należało się dziwić, że najważniejszymi wydarzeniami w ZHR stały się imprezy typu: Harcerska Służba Lednica, Golgota Młodych, Pielgrzymka ZHR na Jasną Górę czy Dzień Papieski.Nawet wyjazd na obóz harcerski dla ZHR-owców jest wyzwaniem religijnym, gdyż uczestnikom zalecano przed nim takie rozważania: Zdaję sobie sprawę z tego, jakim przedsięwzięciem jest obóz, ile spraw technicznych, obrzędowych, formalnych, logistycznych jest do załatwienia. Zdaję sobie też jednak sprawę z tego, że nawet najlepiej przygotowany obóz bez relacji z Bogiem nie przyniesie prawdziwego owocu wychowawczego, bo to Bóg jest naszym prawdziwym Wychowawcą. On nas wychowuje do służby, czystości, miłości – te wszystkie wartości i cnoty pochodzą od Niego i do Niego zmierzają. Każdy zresztą człowiek od Niego wziął początek i do Niego zmierza, czy sobie z tego zdaje sprawę czy nie. Wreszcie zaczął się obóz! Poszły w górę maszty, stanęły „dziesiątki”, powstały podobozy… Czeka Was ogrom przygód, nowych doświadczeń i spotkań. Pamiętaj jednak, droga druhno i druhu, że powodzenie tego obozu nie zależy przede wszystkim od wspaniałości pionierki czy udanego zwiadu, ale od tak zwanego klimatu, czyli od naszych wspólnych relacji. Przez te kilka tygodni Pan stawia obok nas bardzo różnych ludzi po to, abyśmy dzięki nim poznawali siebie samych i uczyli się kochać. Bez wątpienia będą momenty spięć i sprzeczek – to normalne, ale nie pozostaw w sobie „kwasu” bo zeżre Cię od środka

Wiedz, że to Chrystus przebacza. On przebacza Twoje winy i winy całego świata i to Jego mocą możesz tego dokonać! Proś o ten dar na obozie, pamiętając słowa Prymasa Tysiąclecia o przebaczeniu: „Przebaczenie jest przywróceniem sobie wolności, jest kluczem w naszym ręku od własnej celi więziennej”. Trzeba nam serce stale oczyszczać w Sakramencie Pokuty i Pojednania, ale czystość rodzi się z obcowania z Bogiem. Już dziś usuń, drogi druhu i druhno, wszystkie przeszkody, blokady, wątpliwości na drodze do czystości! Najczystsza Panna Maryja zachowała czystość przez łaskę Bożą, dzięki swej uległości Jego woli, dzięki swej pokorze wobec planów Boga, których do końca nie rozumiała. Chcesz kochać jak Maryja? Posłuchaj wskazówki Prymasa Tysiąclecia kard. Stefana Wyszyńskiego: „Prawdziwa czystość uzdalnia do miłości”. Czystość jest powołaniem każdego z nas, bez względu na wiek i stan. „Gdy przychodzi do Ciebie Pan Jezus, nie myśl, jak masz się zachować – zachowaj się, jak chcesz, po swojemu!”. Te słowa kard. Stefana Wyszyńskiego są bardzo pomocne, by zrozumieć, jakiej relacji do siebie chce od nas Chrystus. Bądź sobą! Ale może pomyślisz: „Ale ja jestem mało atrakcyjna/ interesujący, a poza tym jestem grzeszny”. Dla Jezusa jesteś Jego oczkiem w głowie, Jego skarbem. Czasem myślimy, że Bóg jest daleko w niebie albo w kościelnym budynku, ale to nie cała prawda! Bóg jest obecny w twoim życiu, we wszystkich jego wydarzeniach, zarówno pięknych i radosnych, jak i tych trudnych i przykrych. Jeśli tego nie widzisz, to poproś Go o okulary wiary.

ZHR: Temat zajęć: Źródła wiary Wymagania: 1. Święci i błogosławieni polscy W 1050-letniej historii chrześcijaństwa naród polski wydał wielu świętych i błogosławionych. Czasem nie zdajemy sobie sprawy, że nasza miejscowość lub nasz region jest związany z jednym z nich. Zobacz, że świętość jest na wyciągnięcie ręki. Czy i w czym jesteś w stanie ich naśladować? Propozycje zadań: • Sprawdź, gdzie najbliżej Twojej miejscowości znajduje się miejsce związane z jakimś polskim błogosławionym lub świętym. Nawiedź to miejsce. Poznaj życiorys tej osoby i pomódl się za jej pośrednictwem o potrzebne łaski. • Znajdź i wybierz tego lub tych, którzy są Ci najbliżsi, i poznaj ich historię. Dowiedz się jak najwięcej o ich życiu, działalności, świadectwie wiary. Przedstaw historię wybranego świętego (lub świętych) na forum drużyny. • Zorganizuj wydarzenie poświęcone wybranemu świętemu: piknik, koncert, wystawę, zawody… inspirowane tą postacią. Odciśnij swój ślad świętości w otoczeniu.

ZHR: Temat zajęć: Mój chrzest Prawdopodobnie nie pamiętasz momentu, gdy przyjmowałeś sakrament chrztu. Pewnie Twoi rodzice zadbali, abyś już będąc niemowlęciem, mógł być włączony do Kościoła. W czasie tego sakramentu następuje też ważny moment, gdy rodzice, wybierając Twoje imię, jednocześnie wybierają spośród grona błogosławionych i świętych Twojego patrona. Za jego pośrednictwem możesz prosić o różne łaski dla siebie i swoich bliskich. Propozycje zadań: • Obejrzyj zdjęcia lub film ze swojego chrztu. Wpisz datę swojego chrztu do swojego Kalendarza lub w swoim notatniku. Porozmawiaj z rodzicami nt. tego wydarzenia. Przeczytaj życiorys swojego świętego patrona. • Uczcij rocznicę Twojego chrztu. Może zaprosisz z tej okazji swoich przyjaciół? A może wspólnie ze swoją rodziną urządzicie świętowanie ze wspomnieniami o ich chrztach? • Udaj się do kościoła, gdzie byłeś ochrzczony. Poproś o Księgę- Chrztów i znajdź wpis o tym wydarzeniu. Zrób zdjęcie.

ZHR: Temat zajęć: Chrześcijańska Polska Chrzest Polski w roku 966 był wydarzeniem, którego owoce do dziś zbieramy, mogąc chodzić na niedzielną Mszę Świętą do jednego z tysięcy kościołów w Polsce. Kościół później wielokrotnie stawał się miejscem ochrony i odnowy narodu polskiego. Obrona Jasnej Góry w 1655 roku, śluby Jana Kazimierza rok później we Lwowie, Jasnogórskie Śluby Narodu Kardynała Stefana Wyszyńskiego czy Msze za Ojczyznę ks. Jerzego Popiełuszki to tylko te najbardziej symboliczne momenty, gdy historia narodu przeplatała się z historią Kościoła i Polski. Propozycje zadań: • Odwiedź miejsce związane z początkiem państwa polskiego lub początkiem swojej miejscowości lub regionu. Opracuj i przedstaw to, czego się tam dowiedziałeś w dowolnej formie na forum swojej gromady/drużyny. • Zorganizuj lub weź udział w wyprawie (pieszej, rowerowej…) do miejsc związanych z początkiem państwa polskiego. • Weź udział w dyskusji, wykładzie lub konferencji na temat początków państwa polskiego lub innych ważnych wydarzeń z historii Polski.

ZHR: Temat zajęć: Przygotowanie duchowe Polski Kościół to, obok wielowiekowej historii, przede wszystkim my – młodzi chrześcijanie. To nasza formacja, nasze zaangażowanie w sprawy duchowe wyznacza poziom dzisiejszej chrześcijańskiej Polski. Propozycje zadań dla zuchów i harcerzy: • Dowiedz się, jak wyglądał chrzest Polski oraz jakie miał znacznie dla kształtowania się polskości, spróbuj wyobrazić sobie klimat tamtych wydarzeń. Przedstaw go w wybranej formie na forum gromady/drużyny. • Weź udział lub zorganizuj Mszę w intencji Ojczyzny, w której weźmiesz udział w mundurze razem z zastępem lub gromadą/ drużyną.